Laboratuvar El Kitabı (devamı)
LABORATUVAR EL KİTABI (devamı)

4.11 Düzeltici Faaliyet
4.11 Düzeltici Faaliyet

4.11.1 Genel
…………. Fizik laboratuvarında düzeltici faaliyetlerin başlatılması, sürdürülmesi ve tamamlanması Laboratuar Sorumlusu sorumluluğundadır. Tüm düzeltici faaliyetlerin gereğince yürütülüp yürütülmediği konusundaki takip sorumluluğu ise Kalite Sistem Yöneticisine aittir. Şirketin ISO 9001 çerçevesinde oluşan düzeltici ve önleyici faaliyetleri ile aynı ortamda izlenmesini sağlamak için, düzeltici faaliyetler konusunda Laboratuvar Sorumlusu ile Kalite Sistem Yöneticisi işbirliği halinde çalışır.

4.11.2 Sebep analizi
…………. Fizik laboratuvarında meydana gelen uygun olmayan işlerde ve benzeri durumlarda düzeltici faaliyetler sebep analizi ile başlatılır. Balık kılçığı, beyin fırtınası gibi metotlar uygulanır. Kök nedenin doğru saptanabilmesi başarılı bir düzeltici faaliyetin ön şartıdır. Karmaşık durumlarda daha fazla bilgi gerektiren DoE (Design of Experiments – Deney Tasarımı) gibi yöntemler gerekebilir. Potansiyel sebepler arasında müşteri istekleri, numuneler, numune özellikleri, metotlar ve prosedürler, personelin becerileri ve eğitimi, tüketim malzemeleri veya cihazlar ve cihazların kalibrasyonu sayılabilir.

4.11.3 Düzeltici faaliyetlerin seçilmesi ve uygulanması
………… Fizik laboratuvarında düzeltici faaliyeti tanımlamak ve uygulamaya geçirmek için “Düzeltici / Önleyici Faaliyet Talep formu” kullanılır. Kök nedenin saptanmasından elde edilen sonuçlar ile potansiyel faaliyetler tanımlanır ve içlerinden problemi çözmede en etkin olacağı ve bir daha tekrarlanmaması için bilinen tüm tedbirlerin alınmasını sağlayan bir uygulama seçilir ve uygulanır. Düzeltici faaliyetler, sorunun büyüklüğüne ve yarattığı riske uygun bir seviyede seçilir.

Karar verilen yöntemin başarılı ve etkin sonuçlanması ve düzeltici faaliyetlerle ilgili incelemelerden kaynaklanan bir değişiklik yapılması halinde, bu değişiklik deney veya kalibrasyon talimatı gibi ilgili tüm dokümanlara yansıtılır veya yeni olarak hazırlanır. Uygulama artık değiştirilen veya yeni hazırlanmış olan bu dokümana göre sürdürülür.

4.11.3.1 İlgili Dokümanlar
TS EN ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemleri-Şartlar
P- 8.5.2 Düzeltici Faaliyet Prosedürü
F-KGM-24 Düzeltici / Önleyici Faaliyet Talep formu

4.11.4 Düzeltici faaliyetin izlenmesi
Başlatılan düzeltici faaliyetler, Düzeltici ve Önleyici Faaliyet Takip Formu ile Kalite Sistem Yöneticisi tarafından izlenir. Düzeltici/Önleyici Talep Formunda yer alan izleme süresi (sonuçlandırma tarihi) sonunda gerçekleştirilen düzeltici faaliyetin etkin olup olmadığı değerlendirilir ve sonra düzeltici faaliyet formu kapatılır.

4.11.5 İlave tetkikler
İlave iç tetkik gerektiren durumlar :

a) Tanımlanan uygunsuzlukların veya sapmaların, …………. Fizik laboratuvar politikasıyla ve prosedürleri ile çelişki yaratması,

b) Yapılan iş için ciddi bir husus veya risk tanımlanması.

Böyle bir durum oluştuğunda, Kalite Sistem Yöneticisi laboratuvarın en kısa sürede madde 4.13’e göre iç denetime tabi tutulmasını sağlar. Genellikle de bu istek başlatılan düzeltici faaliyetin etkinliğini teyid etmek için yapılır. Şayet, yakın tarihte daha önceden planlanmış bir iç denetim gündemde ise, laboratuvara ayrılan süre arttırılarak denetim gerçekleştirilir. Aksi takdirde özel bir denetim yapılır.

4.12 Önleyici Faaliyet

4.12.1
…………. Fizik laboratuvarı ile ilgili teknik sistem veya kalite sistemi ile ilgili gereken iyileştirme ve uygunsuzlukların potansiyel kaynaklarını Laboratuvar Sorumlusu ve Laboratuvar Teknik Yöneticisi tanımlar. Bu çalışma genellikle …………. Fizik laboratuvarının kapsamı gözden geçirilip güncellendiği sırada yapılır.

Sisteme herhangi bir ilave veya değişiklik yapılması gündeme geldiğinde, potansiyel aksaklıklar yaratabileceği düşünülerek, önleyici faaliyet yapılıp yapılamayacağı açısından değerlendirilir. Yeni ürünlere ait haslık testleri, daha önceden …………. Fizik laboratuvarı tarafından yapılmamış deneyler, yeni cihazlar, laboratuvar yerinin değiştirilmesi gibi durumlar önleyici faaliyetler için fırsat yaratır.

Denetimler sırasında “iyileştirme fırsatı” olarak saptanan bulgular da önleyici faaliyet başlatmak için bir neden oluşturabilir.

Potansiyel uygunsuzlukların oluşma olasılığını azaltmak veya iyileştirme fırsatlarının avantajlarından yararlanmak için “Önleyici Faaliyetler Prosedürü” uygulanır. Önleyici faaliyeti planlamak, uygulamak ve izlemek için, “Düzeltici ve Önleyici Faaliyet Takip Formu” kullanılır.

4.12.2
Önleyici faaliyet başlatılırken beklentiler sayısal hedefler veya ayrıntılı açıklamalar şeklinde yapılır. Bu sayede faaliyetin etkinliği uygulamalar ilerledikçe hedefle karşılaştırılarak değerlendirilir. Bu izleme süreci boyunca, risk analizleri gerekebilir. Ayrıca, uygun bir laboratuvar ile yapılacak (çapraz) yeterlik deneyleri de yol gösterir.

4.13 Kayıtların Kontrolu

4.13.1 Genel

4.13.1.1
……………. Fizik laboratuvarının teknik ve kalite ile ilgili kayıtlarının tanımlanması, toplanması, endekslenmesi, ulaşılabilirliği, dosyalanması, depolanması, idamesi ve atılması için ISO 9001 sistemi içerindeki “Kayıtların Kontrolu Prosedürü” uygulanır.

4.13.1.1.1 İlgili Dokümanlar
TS EN ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemleri-Şartlar
P- 8.5.2 Düzeltici Faaliyet Prosedürü
P- 8.5.3 Önleyici Faaliyetler Prosedürü
P- 4.2.4 Kayıtların Kontrolü Prosedürü
F-KGM-26 Düzeltici ve Önleyici Faaliyet Takip Formu

4.13.1.2
Kayıtların saklanmasında gizlilik sağlanır ve atılmaları esnasında yırtarak okunmaları engellenmiş olur.

4.13.1.3
…………. Fizik laboratuvarının ürettiği kayıtların elektronik ortamdaki adreslerine erişim sadece yetkili kişilere açık olacak şekilde kısıtlanmıştır. Böylece yetkisi olmayan kişilerin bunlara ulaşmaları ve değişiklik yapması olasılığı ortadan kaldırılmıştır.

4.13.1.4
Laboratuarda kayıtlar bilgisayar ortamında ve formlara kayıt olarak oluşturulmaktadır. Bilgisayar ortamında oluşturulan kayıtların yedeklemesi, bilgisayar hard diskinde yapılmaktadır. Bilgisayara erişim için şifre kullanılmaktadır. Bu nedenle yetkisiz kişilerin kayıtlara erişimi engellenmiştir.

4.13.2 Teknik Kayıtlar

4.13.2.1
Teknik kayıtlar, ………….. Fizik laboratuvarının yaptığı deneyler sonucunda elde edilen ve belirlenmiş olan kalite seviyesine veya proses parametrelerine ulaşılıp ulaşılmadığını gösteren veri ve bilgi birikimidir. Bu kayıtlar formlar, iç veya dış deney raporları, müşterilerle yazışmalar, çizelgeler, grafikler, digital fotoğraflar, veri tabanı ortamında tutulan bilgiler şeklinde olabilir.

…………. Fizik laboratuvarı, deneyler esnasında yapılan orijinal gözlemlerin ve elde edilen ham verilerin kayıtlarını tutar. Bu kayıtlar, herhangi bir tutarsızlıkla karşılaşıldığında geri dönerek işlemlerin gözden geçirilebilmesi ve denetimler sırasında izlenecek yol için delil oluşturması için tutulur. Tercih edilen yöntem, laboratuvara özgü ve kapsamındaki deneylere ilişkin “iş sırası, numune tanımı, kabul, ham veriler, rapor numarası ile bağlantı” vb. bilgileri içerecek şekilde bir formların tutulmasıdır.

Haslık testlerindeki çok çevrimli deneylerde olduğu gibi bazı durumlarda orijinal gözlemlerin ve ham verilerin tamamının saklanması mümkün olmayabilir veya pratik olmayabilir. Bu durumda ham verilerin nelerden oluşacağının iş başlamadan önce belirlenmesi gerekir. Bu belirlemeyi laboratuvarın teknik yöneticisi yapar ve deneyi yapacak kişiye bildirir.

Teknik kayıtlar ayrıca kullanılan cihazların kalibrasyon kayıtlarını (örneğin cihaz sicil kartı, kalibrasyon sertifikası), personelle ilgili kayıtları (örneğin yetkinlik kayıtları – öğrenim, eğitim, deneyim ve beceri) ve deney kayıtlarını içerir ve atıf yapılan prosedürlerde belirtildiği süreler kadar bu kayıtlar ilgili bölümler tarafından saklanır.

Deneylerle ilgili kayıtlar, mümkün olan yerlerde, belirsizliği etkileyen faktörleri tanımlar ve böylece deneyin mümkün olduğunca orijinaline yakın koşullarla tekrarlanmasını sağlamak için yeterli bilgiyi içerir. Bu bilgilerin arasında numune alma işlemine dair numune miktarı, nereden ve hangi koşullarda numune alınmış olduğu, deneyin yapılmakta olduğu sıradaki ortam koşulları, kullanılan cihazlar ve sonuçların kontrol edilmesinden sorumlu personelin adı gibi bilgiler vardır.

4.13.2.2
Ham veri olarak nitelenen gözlem ve hesaplama sonuçları oluştukları anda kaydedilirler. Laboratuvar defterine alınan bu tip kayıtlar ürün tanımı ve daha sonra oluşacak deney raporu ile ilişkilendirilerek gerekli izlenebilirlik sağlanmış olur. Yazılı kayıtların yanısıra, haslık çıkışında ürünün kendisinin saklanması da önemli bir kayıt türüdür.

4.13.2.3
Kayıtlarda hata olduğu zaman, hataların üzerine çarpı atılır, alttaki yazı hala okunaklı olacak şekilde yanına doğru değer yazılarak gerçerliliğini göstermek için paraflanır. Bu tip düzeltme işlemlerinde silme ve karalama yapılmaz, eski kayıdın okunaksız hale gelmesine yol açacak bir yöntem uygulanmaz. Bu tip değişikliklerin hepsinde, değişikliği yapan kişi imzalar veya paraflar.

Verilerin elektronik olarak muhafaza edildiği durumlarda, orijinal verilerin kaybolmasını veya değiştirilmesini önlemek için benzer önlemler alınır.

4.13.2.3.1 İlgili Dokümanlar
P- 4.2.4 Kayıtların Kontrolü Prosedürü

4.14 İç Tetkikler

4.14.1
………….. Fizik laboratuvarı, “İç Tetkik Prosedürü” uyarınca “İç tetkik yıllık planı”nda belirtildiği üzere denetlenir. Laboratuvar faaliyetlerinin kalite sisteminin ve ISO / IEC 17025’in şartlarına uygun olarak sürdürdüğü doğrulanır. İç tetkik programı ………….. Fizik laboratuvarını da kapsar. Şayet bulgular veya laboratuvarda gerçekleşen değişiklikler gerektirirse, denetim sıklığı arttırılabilir. Madde 4.11’de bahsi geçen takip denetimleri bu planın dışında oluşan isteklerdir.

Bu planlamayı ve yürütmeyi, Kalite Sistem Yöneticisi gerçekleştirir. İç denetimleri gerçekleştirecek kişiler “İç tetkik prosedüründe tanımlandığı şekilde ISO / IEC 17025 konusunda kalifiye edilmiş denetçiler tarafından gerçekleştirilir. Bu denetçiler, laboratuvar içerisinde kendi görev alanları dışında kalan konular için görevlendirilerek bağımsız / tarafsız denetim sağlanır.

4.14.2
Denetim sonunda elde edilen bulgular, faaliyetlerin etkinliği veya deney sonuçlarının doğruluğu ve geçerliliği konusunda bir şüphe ve çelişki olduğunu gösteriyorsa, düzeltici faaliyetler başlatılır. “İç Tetkik ve Düzeltici Faaliyet Raporu ” formu kullanılarak başlatılan işlemleri, laboratuvar teknik yöneticisi madde 4.11’de tarif edildiği şekilde yürütür.

4.14.3
Denetlenen faaliyet alanı, denetim bulguları ve bunların sonucunda yapılan düzeltici faaliyetler “İç Tetkik ve Düzeltici Faaliyet Raporu” formu kullanılarak kaydedilir. Bu kayıtlar Laboratuvar Sorumlusu tarafından takip edilerek muhafaza edilir. Kapatılan düzeltici faaliyetler eklerinde bulunan kayıtlarla birlikte Kalite Sistem Yöneticisi’ne devredilir ve diğer iç kalite denetim kayıtları ile birlikte saklanır.

4.14.4
Düzeltici faaliyetin tespit edilmesi ve gerçekleştirilmesi sonrasında belirlenen izleme süresi sonunda iç tetkikleri gerçekleştiren denetim ekipleri / Kalite Sistem Yöneticisi tarafından takip denetimleri gerçekleştirilerek düzeltici faaliyetlerin uygulanması ve etkinliğinin doğrulanması gerçekleştirilir ve kayıtları tutulur.

4.15 Yönetimin Gözden Geçirmesi

4.15.1
…………… Fizik laboratuvarının faaliyetleri her sene yılda en az bir kere Yönetim Temsilcisi liderliğinde, Kalite Sistem Yöneticisi, Laboratuvar Sorumlusu ve gerek duyulan laboratuvar elemanları katılımı ile gözden geçirilir.

Gözden geçirmenin amacı:

• Laboratuvar faaliyetlerinin laboratuvar kalite sistemi ve ISO / IEC 17025’e uygunluk ve etkinliğin sürekliliğini sağlamak ve gerekli değişiklik ve ilerlemeleri gerçekleştirmektir.
Gözden geçirme toplantısının gündeminde aşağıdaki hususlar yer alır:

• Politika ve prosedürlerin uygunluğu,
• Yönetici ve yönlendirici personelin raporları,
• En son iç tetkik sonuçları,
• Düzeltici ve önleyici faaliyetler,
• Müşteri ve akreditasyon kuruluşu denetimlerinin sonuçları,
• Dış kuruluşların değerlendirmeleri,
• Laboratuvarlar arası karşılaştırma veya yeterlik deneyleri sonuçları,
• Yapılan çalışmaların hacmindeki ve çeşidindeki değişiklikler,
• Müşterilerden gelen geri besleme bilgileri,
• Şikayetler,
• Kalite kontrol faaliyetleri, kaynaklar ve eleman eğitimi gibi diğer konular,
• İyileştirme için tavsiyeler (iç denetimlerde saptanan iyileştirme fırsatları ve diğer öneriler),
• Analiz ve karar vermeye yönelik kullanılacak her türlü veriler (tedarikçi performansları, kalite hedeflerine karşılık laboratuvarın performans sonuçları, vb)
• Son yönetim gözden geçirme toplantısında alınmış olan kararlar.

4.15.1.1 İlgili Dokümanlar
P- 8.2.2 İç Tetkik Prosedürü


4.15.2
………….. Fizik laboratuvarının yönetim gözden geçirme toplantısı kayıtları “Laboratuvar Yönetimin Gözden Geçirme Toplantı Tutanağı” ile tutulur. Tutanakta, gündeme alınmış olan konular hakkında alınmış olan kararlar, faaliyet başlatılacaksa sorumlu kişi(ler) ve termin gibi bilgiler de yer alır. Bu kayıtlar Kalite Sistem Yöneticisi tarafından üç yıl boyunca saklanır.

Kalite Sistem Yöneticisi, yılda en az bir kere …………… Fizik laboratuvarı için yapılan bu yönetim gözden geçirme toplantısı sonrasında ortaya çıkan tutanağın bir kopyasını YönetimTemsilcisine verir. Yönetim Temsilcisi de, “Kalite El Kitabı Md.5.6” uyarınca, şirketin tüm faaliyetlerinin gözden geçirildiği ilk yıllık yönetim gözden geçirme toplantısında görüşülmek üzere üst yönetime sunar. Üst yönetim, Yönetim Gözden Geçirme toplantısı sonucunda laboratuvarı ilgilendiren ve etkileyen kararlar alınmışsa, Yönetim Temsilcisi aracılığıyla bu bilgiler Kalite Sistem Yöneticisi ve
Laboratuvar Sorumlusuna iletilir.

Yönetim gözden geçirme toplantılarında karar verilen faaliyetlerin belirlenmiş süre içinde ve uygun şekilde gerçekleştirilmesinin yürütme ve takip sorumluluğu Kalite Sistem Yöneticisi ve Laboratuvar Sorumlusuna aittir.

5 Teknik Şartlar

5.1 Genel

5.1.1
………… Fizik laboratuvarı tarafından yapılan deneylerin doğruluk ve güvenilirliğini aşağıdaki faktörler belirler :

• Deneyleri gerçekleştiren, değerlendiren, raporlayan ve yorumlayan personelin yetkinliği (Bkz.mad. 5.2),
• Yerleşim ve çevre koşullarının (sıcaklık, nem, titreşim, enerji kaynakları, dış etkenler vb) uygunluğu (Bkz. Madde 5.3)
• Deney metodları ve bu metotların geçerli kılınması (Bkz. madde 5.4),
• Kullanılan cihazların uygunluğu ve özellikleri (Bkz. madde 5.5),
• Ölçme izlenebilirliği (Bkz. madde 5.6),
• Numune alma (Bkz. madde 5.7),
• Deney malzemelerinin taşınması, depolanması ve muhafaza edilmesi (Bkz. madde 5.8).

5.1.2
Yukarıda listelenmiş olan faktörlerin ölçüm belirsizliğine yaptıkları katkının derecesi, deneyden deneye farklılık gösterir. Faktörlerin etkisi ve deneylerin bu faktörlere duyarlılığı aynı olmadığı için, bu farklılık ortaya çıkar. Ancak ölçme belirsizliği, deney faaliyetlerinin sonuçlarının güvenilirliğini birinci derecede tarif ettiği için, göz ardı edilemez.

Bu bakımdan, yukarıda bahsi geçen faktörler, ölçüm belirsizliğinin etki derecesi düşünülerek:
• Deney metotlarının ve prosedürlerinin geliştirilmesi sırasında,
• Personelin eğitiminde ve kalifikasyonunda,
• Kullanılacak cihazların seçiminde ve kalibrasyonunda dikkate alınır.

Ölçüm belirsizliğinin saptanması için ………… Fizik laboratuvarında uygulanan deneyler sırasında metot, cihaz, ortam, eleman gibi şartların tam olarak kontrol altında tutulması sağlanır, ayrıca bir hesaplama yapılmaz. Ancak laboratuvar cihazlarının kalibrasyonlarının hassasiyeti göz önünde bulundurularak dış kalibrasyon laboratuvarları tarafından uygun ölçüm belirsizliği metodları kullanılır.

5.1.2.1 İlgili Dokümanlar
K.E.K. Kalite El Kitabı

5.2.Personel

5.2.1
Kalifiye edilmesi gereken laboratuvar personeli tanımına, deneyleri gerçekleştiren, değerlendiren, raporlayan ve yorumlayan personel ve laboratuvar yöneticileri girer. …………. Fizik laboratuvarında çalışan yöneticiler ve teknik personel, yaptıkları işlere yönelik olarak planlı bir eğitim uygulaması ve yönlendirme sistemi ile gerekli kalifikasyonu kazanmış kişilerdir.

Bu kalifikasyon, konunun gereklerine göre, dış veya iç kaynaklı eğitimler sonucu katılım veya başarı sertifikaları ile veya iş başı eğitim ve deneyim ile kayıt altına alınır. Laboratuvarda çalıştığı sırada işbaşı eğitimi sürmekte olan elemanlar için talimatlar ve bilgilendirmeler ile ayrıca bir yönlendirme yapılır.

Özel beceri gerektiren cihazları kullanan, özel deney işlemlerini gerçekleştiren elemanlar, bu konulardaki becerileri ve becerilerinin derecesi dikkate alınarak kalifiye edilirler. Gerek duyulan öğretim, eğitim, deneyim ve becerileri ile ilgili kayıtlar "Laboratuvar Uzmanlık Matriksi’nde tutulur. Renk haslığı (gri skala ile değerlendirme yapmak) gibi teknik alanlarda elemanların şahsi sertifika sahibi olmaları gerekmektedir.
Personelin bu şekilde sertifikalandırılarak kalifiye edilmesi, işin gereği veya müşteri isteği olabilir.

Deney raporlarında yer alan ve görüş bildirme ve yorumlamadan sorumlu personel, yapılan deneyle ilgili olarak uygun vasıflara, eğitime, tecrübeye ve tatmin edici bilgiye sahiptir.

Bunların yanısıra aşağıdaki özelliklere de sahiptir:

5.2.2
………… Fizik laboratuvarında görev yapan personelin eğitim ve beceri hedeflerine ilişkin eğitim ihtiyacını Laboratuvar kalite yöneticisi saptar. “İnsan Kaynakları İş Akış Şeması, Yeterlilik, fakında olma, eğitim sistemi İş Akış Şeması” uyarınca bu eğitim ihtiyaçları bir plana dönüştürülür ve Genel Müdür tarafından onaylanarak kesinlik kazanır. Eğitim ihtiyaçları belirlenirken ve plan oluşturulurken ………….Fizik laboratuvarının kapsamında bulunan ve gelecekte dahil etmeyi hedeflediği deneyler de dikkate alınır. Laboratuvar personeline verilen eğitimler daha sonra etkinlik bakımından değerlendirilir. “İnsan Kaynakları Ana Süreci ve Eğitim İş Akışı”nda tariff edilen yöntemlerden hangisi uygun ise o yöntem kullanılarak etkinlik değerlendirilir.

5.2.3
……………. Fizik laboratuvarında şirket personeli çalıştırılmaktadır. Dışarıdan geçici personel kullanılmamaktadır. Stajyer laborant elemanlar görevlendirilebilir. Bu takdirde de, onlara, işe başlamadan önce, laboratuvarın çalışma şartları, kuralları, fiilen yapacakları iş “oryantasyon eğitimi” kapsamında, İnsan Kaynakları – Eğitim sorumlusu ve laboratuvar teknik yöneticisi tarafından öğretilir. (Bkz. İnsan Kaynakları İş Akış Şeması, Yeterlilik, fakında olma, eğitim sistemi İş Akış Şeması).

5.2.4
…………… Fizik laboratuvarında deneylerde yer alan idari, teknik ve kilit destek personelin görev tanımları yapılmıştır. Laboratuvar El Kitabı madde 4.2.6.1'de Sorumluluk ve Yetkiler başlığı altında Kalite Sistem Yöneticisi, Laboratuvar Sorumlusu, Laboratuvar Teknik Yöneticisi, Laboratuvar Elemanı (Laborant) ve Numune Alma Elemanı görev tanımları ayrıntılı olarak verilmiştir. Ayrıca deney talimatlarında ilgili laborantların yapacakları işler tarif edilmektedir. Satınalma, bakım, üst yönetim fonksiyonları gibi diğer destek ve karar işlevlerini yerine getiren kişilerin görev tanımları Organizasyon El Kitabı'nda yazılı hale getirilmiştir.

5.2.4.1 İlgili Dokümanlar
PAŞ 6.2.2 Yetkinlik, Farkında Olma ve Eğitim Proses Akış Şeması
OREK Organizasyon El Kitabı

5.2.5
…………… Fizik laboratuvarında belirli tipteki numune alma işlemlerini gerçekleştirmek, deneyleri yapmak, deney raporlarını hazırlamak, görüş bildirmek ve yorumlamak ve belirli tipteki cihazları kullanmak için belirli kişiler yetkilendirilmiştir. Bu görevlendirmeler İşletme Müdürü tarafından gerçekleştirilir.

Tüm laboratuvar teknik personelinin (işletmede çalışan ve numune alan elemanlar dahil) yeterlilik, öğretim, eğitim, deneyim, profesyonel kalifikasyon ve becerileri ile ilgili kayıtlar ilgili personelin “Personel Eğitim Takip Formu”nda Eğitim Sorumlusu tarafından tutulur. Bu kayıtlar ilgili personel …………’de çalıştığı sürece saklanır. Bu bilgilere bilgisayar ortamında erişilebilir. Yeterlilik ve kalifikasyonun verildiği tarihler de bu kayıtlar içinde yer alır.

5.3

5.3.1
Yerleşim ve Çevre Şartları

……………. Fizik laboratuvarının deney olanakları, enerji kaynakları, aydınlatma ve benzeri tüm çevre şartları içine
alacak şekilde ayrıntılı olarak belirlenmiştir. Bu olanaklar, laboratuvarın kapsamında belirtilen deney hizmetlerini doğru bir şekilde yapmaya elverişli olacak şekilde düzenlenmiştir. Çevre şartlarının uygunluğunun sağlanması numune alma işlemlerini de kapsar.

"AYP -6.3.02 Fizik Laboratuvarı Alt Yapı Yerleşim Planı" ile laboratuvar olarak belirlenmiş tüm mekanlar için gerekli olan deney olanakları dokümante edilmiştir. Bu form aracılığıyla belirlenen konu başlıkları aşağıdaki gibidir:

• Cihazın gerektirdiği elektrik enerjisi miktarı ve kalitesi (elektrik saati, regülatör ve jeneratör ihtiyaçları dahil)
• Enerjinin mevcut şartlardaki geliş şekli (kesinti / voltaj dalgalanması)
• Elektromanyetik girişim (cihazların birbirini etkileme derecesi, cep telefonu, bilgisayar gibi elektromanyetik kaynakların etkileme derecesi)
• Cihazların yaydığı sıcaklık
• Cihazların kimyasal atıkları
• Cihazların yaydığı titreşim
• Cihazların gerektirdiği alan / hacim
• Cihazların gerektirdiği tozsuz ortam
• Cihazların gerektirdiği nem
• Cihazların oluşturduğu demaraj ve toplam enerji gereksinimini nasıl etkilediği su kaynağı ve niteliği (kuyudan ve ıslah edilmiş) ve ilgili tesisatların durumu
• Taze hava girişi
• Basınçlı hava ihtiyacı
• Aydınlatma ihtiyacı (bölgelere göre ve ölçülebilir değerler ile)
• İşletme ortamı ve dış ortam ile bağlantılar (kapı, pencere, geçiş alanları)
• Göz duşu, elektrik süpürgesi, bilgisayar bağlantıları, UPS gereksinimleri v.b.

Bu form laboratuvar mekanı için doldurulur ve bu mekanda bulunan tüm cihazlar ve gerçekleştirilecek deney gerekleri gözönüne alınarak hazırlanır.

Yapılan iç denetimler sırasında, bu şekilde belirlenmiş olan ortam şartları, gerek sürdürülmeleri bakımından, gerekse güncel ihtiyacı karşılama dereceleri bakımından incelenir.

…………Fizik laboratuvarında düzenli bakım faaliyetleri, iç denetimler ve önleyici faaliyet çalışmaları yapılarak, çevre şartlarının sonuçları geçersiz kılması veya herhangi bir ölçüm için gereken kaliteyi olumsuz olarak etkilemesi engellenir.

………… Fizik laboratuvar mekanı dışında yapılması gereken bir deney bulunmamaktadır.

5.3.1.1 İlgili Dokümanlar
F-İKM-06 Personel Eğitim Takip Formu
AYP -6.3.02 Fizik Laboratuvarı Alt Yapı Yerleşim Planı

5.3.2
İlgili şartnamelerin, metotların ve prosedürlerin gerektirdiği şekilde veya çevre şartlarının sonuçların kalitesi etkileyebileceği yerlerde, çevre koşulları izlenir, belirlenmiş uygun sınırlar dışına çıkılması engellenecek şekilde kontrol altında tutulur ve ilgili deney kayıtlarına dahil edilmek üzere kaydedilir. Örneğin nem ve sıcaklıkla ilgili değerler laboratuvar mekanında mevcut olan imkanlar çerçevesinde ele alınır, yazıcılı sistemlerle kayıt altına alınır.

………. Fizik laboratuvarında yapılan işler dikkate alındığında en geniş tanımı ile % 65 bağıl nem (± % 2) ve 20 º C (± 1 º C) ortam koşullarını tarif etmektedir. Bunun dışında bir gereksinim olduğunda da laboratuvar ortamı isteği karşılayacak hale getirilir.

Hangi çevre şartlarının hangi deney işlemi için gerekli olduğu, laboratuvarın "kapsamı" içinde "ortam şartları" kolonunda belirtilmiştir. Deneyler öncesinde bu şartların mevcudiyeti doğrulanarak işe başlanılır; doğrulanamadığı hallerde koşulları sağlayacak önlemler alınır. Aynı şekilde, deneyler sürerken bu şartların bozulması halinde, çevre koşullarının sonuçları tehlikeye sokacağı durumlarda da, madde 4.9.2 gereği olarak, deney durdurularak düzeltici faaliyet başlatılması gerekir.

5.3.3
………… Fizik laboratuvarının yerleşimi, cihazların birbirlerini olumsuz etkilemesini önleyecek şekilde tasarlanmıştır.

5.3.4
………… Fizik laboratuvarına giriş ve çıkışlar laboratuvar teknik yöneticisi tarafından kontrol altında tutulur.
Numune getirme veya deney sonucunu alma gibi işlemleri belirli personel yürütür ve bu işlemler laboratuvar mekanları içinde de tanımlanmış yerlerde sürdürülür. Şartlandırılan laboratuvar mekanlarına giriş çıkışlar olumsuz etkileri en aza indirmek için işlemleri yapacak kişiler ve laboratuvar yöneticileri ile sınırlandırılmış olup, bu mekanların kapılarında otomatik kapı kapama aygıtları vardır. Islak ve kuru test mekanlarını bir geçiş bölgesi ayırmaktadır. Bir kapı açılıp geçiş bölgesine girilir, kapı kapandıktan sonra kuru kısma geçiş için diğer kapı açılır ve geçiş tamamlanır.

5.3.5
………. Fizik laboratuvarının düzenli ve temiz tutulması sorumluluğu, laboratuvarın teknik yöneticisine aittir. Bu
mekanlardaki temizlik işlemlerinin nasıl yapılacağı ve destek birimlerinden bu konuda nasıl yardım alınacağı, her mekanda yapılan deney işlemlerinin ne kadar karmaşık veya dış etkilere açık olduğuna bakarak kararlaştırılır.

5.4 Deney ve Kalibrasyon Metotları ve Metodun Geçerli Kılınması
5.4.1 Genel

……… Fizik laboratuvarında cihaz kullanma, deney işlemleri, numune alma / taşıma-nakletme / depolama / hazırlama işlemleri, deney verilerinin analiz edilmesinde kullanılan istatistik teknikler vb Laboratuvar faaliyetleri için uygun metotlar ve prosedürler kullanılır.
Bu metotlar aşağıda görüldüğü şekilde gruplandırılabilir :
Standart metotlar Standart olmayan metotlar ……….. Talimatları
- Uluslararası (ISO, IEC, vb) - Teknik otorite - Müşteri şartnamelerinden türetilmiş
haslık / performans testleri
-- Bölgesel (EN, vb) - Bilimsel yayın Bu talimatlar çeviri şeklinde olup
………….. tarafından yeni veya geliştirme metot özelliği yoktur.
-- Ulusal (TS, DIN, vb) - - Müşteri
- Örneğin: - Cihaz imalatçısı
ISO C06 A1S Örneğin:
BS 3320 Next TM5
Marks & Spencer P5
Bu gruplardaki metotların kullanım amacı dikkate alınarak müşteri oluru alınması veya geçerliliklerinin doğrulanması gerekebilir.

5.4.1.1 İlgili Dokümanlar
AYP -6.3.02 Fizik Laboratuvarı Alt Yapı Yerleşim Planı

………… Fizik laboratuvarında, bütün ilgili cihazların kullanılması ve çalıştırılması, deney numunelerinin taşınması ve hazırlanması konularında veya bu tip talimatların yokluğunun deney sonuçlarını tehlikeye sokabileceği yerlerde yazılı talimatlar hazırlanır ve kullanılır.

Laboratuvarın çalışmalarıyla ilgili bütün talimatlar, standartlar, el kitapları, referans veriler ve müşteri dokümanları (şartnameler, talimatlar, numuneler vb) güncel olarak tutulur ve ilgili personel tarafından doğrudan elde edilebilirler. Bu konudaki kurallar madde 4.3 altında açıklanmıştır.

Deney metotlarından sapmalara ancak özel koşullar altında izin verilebilir ve dokümante edilir. Teknik olarak haklı gerekçeler olması, yetkilendirme yapılmış olması ve müşteri tarafından talep edilmesi veya kabul edilmesi gibi özel koşulların oluşması gerekir.

Yukarıdaki tabloda görülen standart metotlar veya diğer kabul görmüş şartnameler (örn. Müşteri talimatları, metotları gibi), hazırlandıkları lisan ve ifade şekli ile ………. Fizik laboratuvar elemanları tarafından doğrudan kullanılabilir olduğu hallerde yeniden düzenlenmez, oldukları gibi kullanılırlar. Ancak, kullanılacak metotta "isteğe bağlı adımlar" varsa veya "ek ayrıntılar" gerektiriyorsa, ilave dokümantasyon ile bu detaylar verilir. Ayrıca elemanların bilmediği lisanlardaki standartlar, müşteri talimatları, şartnameleri Türkçe’ye çevirisi yapılmak suretiyle kullanıma açılır.

5.4.2 Metotların seçilmesi

………….. Fizik laboratuvarında, metotlar kullanılırken belirli bir tercih sıralaması vardır. Müşterinin ihtiyaçlarını karşılayabilen, uygulanacak deney metotlarına uygun ve uluslararası, bölgesel veya ulusal standart olarak yayımlanmış deney metotları önceliklidir. Numune alma metotları da bu kapsamda ele alınır. Bunlar, geçerlilikleri doğrulanmış, herkesin kabul ettiği ve karşılaştırma amacıyla yapılacak yeterlilik deneyleri açısından da kullanışlı metotlardır.

Standartların en son baskısı kullanılır. Özel durumlarda (müşterinin özel isteği veya uygun olmayan veya mümkün olmayan hallerde) belirli bir baskının kullanılması gerekebilir. Bütün bu istekler "Madde 4.3" ve "Doküman Kontrolu Prosedürü" aracılığıyla yerine getirilir. Standart metotlar, yapılan işin gerekleri doğrultusunda ilave ayrıntılar ile desteklenebilir ve bu ekler dokümantasyona dahil edilir.

Bazı durumlarda müşteri, kullanılacak metodu belirtmemiş olabilir. Bu takdirde, …………. Fizik laboratuvarı yukarıdaki tabloda örnekleri görülen "standart metotlar" veya "standart olmayan metotlar“ arasından uygun olan(lar)ı seçer.

Standart metotlarda oluşan revizyonlar ve değişiklikler sonrasında, ………. Fizik laboratuvarı kapsamı da gözden geçirilir ve metotların kullanılabilir durumda olduğu teyid edilir, gerekli ilave yatırım veya alımlar yapılarak metotların sürdürülebilirliği sağlanır.

………… Fizik laboratuvarı, müşteri tarafından önerilen metotların uygun olmadığı veya yürürlükten kaldırıldığı hallerde, Pazarlama bölümü veya Laboratuvar Kalite Yöneticisi aracılığıyla müşteriyi haberdar eder. Bu çalışmada laboratuvar ile diğer ilgili bölümlerin eşgüdümünü Laboratuvar planlama sorumlusu sağlar.

5.4.3 Laboratuvarda Geliştirilen Metotlar

Mevcut çalışma kapsamı içinde ……………. Fizik laboratuvarının kullandığı metotlar içinde kendi geliştirdiği metotlar bulunmamaktadır. Ancak, ürün tasarımı ve geliştirmesi çalışmaları gereği özellikle ürünü test etmeye yönelik deney metotları geliştirilmesi gereği ortaya çıkarsa aşağıda tanımlanan şekilde uygulanır.

…………. Fizik laboratuvarı tarafından geliştirilmiş olan deney metotlarının uygulaması planlı bir faaliyettir. Pazarlama, Tasarım, Laboratuvar Teknik yöneticisi, Laboratuvar Kalite yöneticisi ve gerektiğinde müşterinin biraraya geldiği bir ekip planlama yapar. Metodun geliştirilmesi çalışmasına gerekli kalifikasyona sahip elemanlar ve yeterli cihaz, donanım, malzeme gibi kaynaklar atanır.

Plan, gelişmeler sürdükçe güncellenir. Olumlu veya olumsuz sapmalar için gerekli önlemler alınır. Bu çalışmada yer alan tüm kişiler arasındaki iletişimi etkin şekilde sürdürmek amacıyla, gözden geçirme toplantıları yapılır.

5.4.4 Standart Olmayan Metotlar

Müşteri, teklif talebi ile birlikte ……………’e ilettiği şartname, numune vb dokümanlar içinde atıflar halinde deney metodu isteklerini de ürüne özel olarak belirtir. Standart olmayan metotlara atıf olduğu hallerde, şayet bahsi geçen metodun daha önceden geçerliliği doğrulanmamışsa veya ……………’in geliştireceği bir metodun kullanılması söz konusu ise, metot konusunda müşteri ile anlaşmaya varıldıktan sonra çalışma başlatılır. Mutabakata varılan konular içinde, deney şartları ve hedeflerin açık tanımı vardır. Bu görüşmeler Pazarlama ve Laboratuvar yetkililerin katıldığı ekip aracılığıyla yürütülür.

Yeni deney metotları için, işlemi tarif eden prosedürler oluşturulur. Uygulama öncesinde metodun geçerliliği doğrulanır. Deney talimatı adı verilen bu dokümanlar en azından aşağıdaki bilgileri içerir:

a) Uygun tanımlama (metodun açık ismi, ürüne ve müşteriye ya da cihaza özel olabilir)
b) Kapsam (müşteri, ürün, ürünün revizyon durumu veya cihaz bilgileri)
c) Deneyi yapılacak malzemenin tarifi
d) Tayin edilecek parametreler veya miktarlar
e) Teknik performans şartları, düzenek ve cihazlar
f) Gereken referans standartlar ve referans malzemeler
g) Gereken çevre koşulları ve kararlı hale gelme süresi / şartlandırma süresi
h) Prosedürün tarifi
i) Malzemelerin "tanıtım için işaretlenmesi", "taşınması", "depolanması", ve hazırlanması",
j) Çalışmaya başlamadan önce yapılması gereken kontrollar,
k) Cihazın doğru çalıştığının kontrol edilmesi ve gerektiğinde her kullanım öncesinde cihazın kalibrasyonunun ve ayarının yapılması,
l) Gözlemlerin ve sonuçların kaydedilme metodu,
m) Uygulanacak güvenlik önlemi,
n) Kabul/red için kriterler ve/veya şartlar,
o) Kayıt edilecek veriler, analiz metodu ve sunuş,
p) Ölçüm belirsizliği veya belirsizliğin tahmini için kullanılan metot / talimat.

5.4.5 Metotların Geçerli Kılınması

5.4.5.1
Metotların geçerli kılınması işlemi, özel amaçlı bir kullanım için gerekli şartların yerine getirildiğinin inceleme sonucunda teyid edilmesi ve somut bir delille etkinliğinin ortaya konmasıdır.

5.4.5.2
………… Fizik laboratuvarı, aşağıdaki sınıflara giren metotları, amaçlanan kullanıma uygun olduklarını teyid etmek için geçerli kılacak faaliyetlerde bulunur:

• ………….. Fizik laboratuvarında tasarlanmış / geliştirilmiş metotlar (Halen Uygulanmamakta),
• Amaçlanan orijinal kapsamları dışında kullanılan standart metotlar,
• İlavelerle takviye edilen standart metotlar,
• Söz konusu metotla ilgili numune alma, taşıma ve nakil prosedürleri,
• Daha önce geçerli kılınmış standart olmayan metotlarda bazı değişiklikler.

Geçerli kılma işlemi, yapılacak uygulama veya uygulama alanının ihtiyaçları dikkate alınarak belirlenir. Yapılan çalışma aşağıdakileri kapsayacak şekilde kaydedilir:

• Şartların tanımlanması,
• Metotların özelliklerinin belirlenmesi,
• Bu metodun kullanılmasıyla ilgili şartların yerine getirilebileceğinin kontrolu,
• Elde edilen sonuçlar,
• Geçerli kılma için kullanılan işlemler dizisi,
• Metodun amaçlanan kullanıma uygun olup olmadığı

Bir metottan beklenen performansı belirlerken aşağıdaki tekniklerden biri veya birkaçı kullanılabilir :

• Referans standartlar veya referans malzemeler kullanılarak kalibrasyon yapılması,
• Diğer metotlardan elde edilen sonuçlarla karşılaştırma,
• Laboratuvarlar arası karşılaştırma,
• Sonucu etkileyen faktörlerin sistematik bir değerlendirmesi,
• Metodun teorik prensiplerinin bilimsel olarak anlaşılması ve uygulama sırasında elde edilen deneyime dayanılarak sonuçların belirsizliğinin değerlendirilmesi,
• Pozitif ve negatif karşılaştırma deneyleri.

Daha önce geçerli kılınmış standart olmayan metotlarda değişiklikler yapıldığında, bu değişikliklerin etkisi doküman haline getirilir ve uygunsa yeni geçerli kılma işlemi yapılır.

5.4.5.3
Geçerlilik çalışması tamamlanmış metotlardan elde edilebilen değerlerin aralığı ve doğruluğu müşterinin ihtiyaçlarına uygun olacaktır. Aşağıda sıralanan özellikler örnek olarak verilmiştir:

• Sonuçların belirsizliği,
• Algılama (detection) sınırı,
• Metodun seçiciliği,
• Doğrusallık,
• Tekrarlanabilirlik ve/veya yeniden üretilebilirlik sınırı,
• Dış faktörlere ve/veya numune/muayene parçası matrisinden gelen girişimlere olan duyarlılığa karşı dayanıklılık.

Metodun geliştirilmesi devam ederken müşterinin ihtiyaçlarının hala yerine getirildiğinin ispatlanması için düzenli olarak gözden geçirilir. Geliştirme planında yeni düzenlemeler gerektiren herhangi bir değişiklik ilgili kişilerin bilgisine sunularak onaylanır ve yetkilendirilir. Geçerli kılma esnasında maliyetler, riskler ve teknik olasılıklar arasındaki dengeye bakılır. Metotların çoğunda, çeşitli sebeplerden ötürü bilgi eksikliği nedeniyle ölçme aralığı ve belirsizliği ancak basitleştirilmiş yollarla kabaca verilebilmektedir. Bu duruma örnek olması bakımından doğruluk, tespit (detection) sınırı, seçicilik, doğrusallık, tekrar edilebilirlik, yeniden yapılabilirlik, kesinlik (robustness) ve karşılıklı-hassasiyet sayılabilir.

Geçerli kılma uygulamalarının teknik sorumluluğu "Laboratuvar Sorumlusu"na aittir. İşletme Müdürü ise bu çalışmaları kaynakların kullanımı, teknik yeterlilik ve yönetsel açıdan değerlendirerek onaylar veya müşterinin katılımı bulunması gereken durumlarda bu katılımı sağlar.

5.4.6 Ölçme Belirsizliğinin tayini

Ölçme belirsizliği, yapılan deney işleminin sonucunun kalitesinin nicel şekilde ifade edilmesidir. Bu sayede farklı laboratuvarlardan (müşteri laboratuvarları, ticari-bağımsız dış laboratuvarlar vb) elde edilen sonuçlar, aynı laboratuvar içinde alınan sonuçlar veya şartname ya da standartlarda verilen referans değerlerle karşılaştırma yapılması mümkün olur. Bu bilgi sayesinde deneylerin gereksiz tekrarı önlenmiş olur. Ayrıca, müşteriler de bir deneyin sonucunu değerlendirirken ölçme belirsizliğini dikkate alırlar.

5.4.6.1 Kalibrasyon İşlemleri

………….’de kalibrasyon hizmeti verilmemektedir. Laboratuvar bünyesinde kullanılan cihazların kalibrasyonları ise dış ticari / bağımsız kalibrasyon laboratuvarları tarafından gerçekleştirilmektedir. Bütün bu kalibrasyonlardaki ölçme belirsizliğini tahmin etmek için ilgili laboratuvarların Ölçüm belirsizliği hesaplama yöntemleri kullanır. ………… Fizik laboratuvarı ise kalibrasyonlardan gelen ölçüm belirsizliğinin, deneylerin ölçüm belirsizliğine olan katkısını dikkate alır.

5.4.6.2 Deneyler

…………….’de genellikle deney metodunun tabiatından kaynaklanan nedenlerle, ölçme belirsizliği konusunda dikkatli bir değerlendirme ve metrolojik ve istatistiksel bakımlardan geçerli tahminler yapılamaz.

Bu durumda ……….. Fizik laboratuvarı en azından aşağıdakileri gerçekleştirir :

• Ölçme belirsizliğinin bütün bileşenlerinin tanımlanması,
• Mümkün olan en iyi tahminin yapılması,
• Yazılan raporun belirsizlik hakkında yanlış fikir vermemesi,
• Yapılan tahminin metodun performansı hakkındaki bilgiye, ölçmenin kapsamına dayandırılması,
• Önceki deneyimleri ve verilerin geçerli kılınmasını dikkate alması.

Ölçme belirsizliğinin hesaplanmasında gereken hassasiyet derecesi aşağıdakilere bağlıdır:
• Deney metodunun şartları,
• Müşterinin şartları,
• Şartnameye uygunluk ile ilgili kararların dayandırıldığı dar sınırların varlığı.

Şayet iyi bilinen bir deney metoduna ait rapor hazırlama yöntemi ölçüm belirsizliğinin temel nedenlerine ait değerleri sınırlıyorsa ve hesaplanan sonuçların ifade edilme şekli belirlenmişse, ölçme belirsizliği için aranan hassasiyet sağlanmış demektir.

5.4.6.3
Ölçüm belirsizliği hesaplanırken verilen koşullarda önemi olan bütün belirsizlik bileşenleri, kabul edilmiş olan analiz metotları kullanılarak dikkate alınır.

Belirsizliğe katkıda bulunan kaynaklar aşağıdakileri içerir, fakat bunlarla sınırlı değildir:

• Kullanılan referans standartları ve referans malzemeleri,
• Kullanılan metotlar, cihazlar,
• Çevre koşulları,
• Deneyi yapılan malzemenin durumu,
• İşlemi yapan laborant veya eleman.

Aksine bir belirleme olmadığı sürece, deneyi yapılmış olan malzemenin "öngörülen uzun vadeli davranışı" ölçüm belirsizliğinin hesaplanmasında göz önüne alınmaz.

5.4.7 Verilerin Kontrolu


5.4.7.1

………… Fizik laboratuvarında yapılan hesaplamalar ve verilerin aktarımı sistematik olarak uygun kontrollara tabi tutulur. Bu kontrollar gerek madde 5.4.7.2'de anlatıldığı şekilde proses sırasındaki etkenleri kontrol altında tutmaya yöneliktir, gerekse madde 4.13'te açıklandığı şekilde yapılan düzenli iç tetkikler sırasında uygulamaların incelenmesi şeklindedir.

Proses sırasındaki etkenlerin kontrol altında tutulması için işlemlerin yapılmasını anlatan talimatlar düzenlenmiş veya dış kaynaklı dokümanlar kullanıma sunulmuştur. Bunlara uygun çalışmanın sağlanması sorumluluğu Laboratuvar Sorumlusu‘na aittir.

5.4.7.2
………….. Fizik laboratuvarında deneyler yapıldığı esnada oluşan ve bir dizi hesaplama sonrasında rapor verilerine dönüşecek olan "ham veriler", "Laboratuvar Defteri"nin ham veri sütununa doğrudan veya orada atıfta bulunulan ortama kaydedilir.

Deney verilerinin elde edilmesi, işleme tabi tutulması, kaydedilmesi, rapor haline getirilmesi, muhafaza edilmesi veya iptal edilmesi için bilgisayarlar veya otomatik cihazların kullanılması gereken durumlar vardır.

Bu takdirde aşağıda belirtilen şartlar yerine getirilir :

…………… Fizik laboratuvarında kullanılan cihazlardan bir kısmı bilgisayar yazılımı ile bağlantılı çalışmakta, sonuçları buradaki yazılım ile derlemektedir. Bu dokümantasyon ve derlediği veriler, cihazın hafızasında ve ayrıca network ortamında yedeklenerek muhafaza edilir.

Verileri korumak ve gereksiz erişimi kısıtlamak amacıyla şifre sistemi kullanılır. Bilgisayar yazılımlarının kullanıcı el kitapları içinde verilerin giriş veya toplama doğruluğu, gizlilik, veri depolama, veri aktarımı ve verilerin işlenmesi konularında bilgiler de yer alır.

Bilgisayarlar ve otomatik cihazlar fonksiyonlarını düzgün olarak yerine getirecek şekilde periyodik olarak bakıma alınır ve doğrulanırlar. Bu amaçla bir "bakım planı" yapılır. Cihazlara ilişkin yapılan bu planlar, deney doğruluğunu korumak için gereken çevre ve işletme koşullarını (örn. enerji, temizlik vb) da kapsar. Bu çalışmaları planlama ve yürütme sorumluluğu Laboratuvar Sorumlusu'na aittir.

Laboratuvarda bir "Laboratuvar Defteri" tutulur ve bu deftere numune tanımından başlayarak tüm gerekli bilgiler kaydedilir. Diğer kayıt ortamlarına atıflarla birlikte Laboratuvar Defteri kayıtların esasını oluşturur.

İşin kolaylaştırılması bakımından büyük boy bir harita-metot defteri "Laboratuvar Defteri" olarak kullanılabilir ve kayıtlar elle tutulur. Kapağında defterin, açıldığı tarih ve defter sıra numarası bulunur. Sayfaları dolduruldukça numaralandırılır. İçindeki sayfalar yatay tutularak sütunlara ayrılır. Bu sütunların başlıkları aşağıdaki gibidir:

• Sıra numarası – deney için gelen numunenin geliş sırası
• İş isteme şekli – laboratuvar iş emri formu, numarası, tarihi, ref.
• Tarih / saat – numunenin laboratuvara teslim tarih ve saati
• Deneye başlanılma saati, tarihi,
• Deney sırasındaki ortam koşulları, nem, sıcaklık, vb.
• Numune tanımı – gelen ürünün adı, numarası, revizyon durumu, lot/parti bilgileri, malzeme kaynağı
• Deney – adı, ilgili metot vs
• Ham veriler – Referans doküman veya aşağıdaki veriler
• Rapor tarihi, numarası
• Numune saklama süresi – numunenin atılacağı tarih veya saklanacağı süre
• Uygun olmayan iş – Deney esnasında işlemi olumsuz etkileyebilecek bir aksaklık oluşmuş ise açılan DÖF formunun numara ve tarihi.


(devam ediyor)
Ümitvar olunuz ! Şu istikbal inkilabatı içinde en yüksek gür sâda islamın sâdası olacaktır.
 
Facebook beğen
 
zaman gösterdi ki cennet ucuz değil, cehennem dahi lüzumsuz değil. zalimler için yaşasın cehennem!
 
"Düşünerek hareket etmek, Allah'tandır. Acele etmek ise, şeytandandır."
 
"Bizim düşmanımız cehalet, zaruret, ihtilâftır. Bu üç düşmana karşı san’at, marifet, ittifak silâhıyla cihad edeceğiz."
 
İnsan bu dünyaya ilim ve dua vasıtasıyla tekemmül etmek için gelmiştir.
 
Altın Fiyatları

kaynak: hasaltın
 
Bugun 424065 ziyaretçiburadaydı
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol