İSG 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi
Kuruluşun faaliyetleri ile ilgili tehlikeleri belirlemek, riskleri değerlendirmek ve gerekli olan kontrol metotlarını geliştirmek ve uygulamak amaçlı oluşturulmuş bir standarttır. Planlama, yürütme, kontrol etme ve iyileştirme esasına dayalı şartların sağlanmasını gerektirir. Şartları incelediğinde İSG risklerinin yönetimini kolaylaştıran, tüm yönetim sisteminin bir parçası olduğu görülmektedir. Mevzuata uyum ve sürekli iyileştirme İSG politikasının taahhütleri arasında yer almak zorundadır. Politikayı başarmak için belirlenmiş ölçülebilir hedeflerin izlenmesi, uygunluk değerlendirmeleri ve sonuçlarına bağlı olarak düzeltici/önleyici faaliyetlerin gerçekleştirilmesi İSG 18001 standardının yönünü ortaya koymaktadır. Dokümante edilmiş bir sistem olmakla birlikte sahadaki yüksekte çalışmalara, ateşli işlere, sıkışık/kapalı alan çalışmalarına, elektrikle ilgili işlere ve benzerlerine karşı kontrolü sağlamak amacıyla metotlar geliştirilmesi esastır. Acil hallerde (yangında, depremde, selde / taşkında, sızıntıda, sabotajda vb) yapılması gerekenleri planlamak, tatbikatlarla bu planları denemek standardın önemli şartları arasında yer almaktadır. Amaç kazaların oluşmasını önlemektir. Bu yüzden düzeltici olmaktan çok önleyici çalışmalara odaklanır. Sadece kazaların değil, hasarsız olayların da izlenmesi, değerlendirilmesi ve tedbirler alınmasını talep eder.
İSG Yönetim Sisteminin Faydaları
l Çalışan, tedarikçi ve ziyaretçilerin maruz kaldıkları risklerin kontrol altına alır.
l Yaralanma ve hastalıklarla ilgili yapılan çalışmaların ciddiyetini ve kapsamını azaltır.
l Çalışan motivasyonunu ve üretkenliği arttırır
l İş-işçilik kayıplarının en aza indirir.
l Rekabet üstünlüğü sağlar.
l Mevzuata uyumu getirir.
l Firma itibar ve pazar payının arttırır.
l Maliyet kontrolünü geliştirir.
l İyi kamu/çalışan/tedarikçi ilişkileri sağlar.
İş Sağlığı ve Güvenliği
Çalışanların, geçici işçilerin, müteahhit personelin, ziyaretçilerin ve çalışma alanındaki diğer insanların refahını etkileyen faktörler ve şartlar, iş sağlığı ve güvenliğini tesis eder. Bu refahın oluşturulmasında iş kanunu ve ilgili yönetmelikleri önemli bir rol oynamaktadır. Aşağıda bu refahı belirleyen bazı örnekler verilmiştir:
l Bir iş ekipmanı olarak forkliftin çalışma güzergahının çalışan hareketinden ayrılmış olması,
l Yeterli aydınlık seviyesinin sağlanmış olması,
l Gürültü seviyesinin belirlenmiş ve sonucuna bağlı olarak tedbirin alınmış olması,
l Güvenlik kuralları konusunda çalışanların, taşeronların ve kuruluşta bulunabilecek diğer kişilerin bilinçlendirilmiş olması,
l Tehlikeli kimyasallarla çalışmalarda ürün güvenlik bilgi formlarına uyulması,
l Kişisel koruyucuların kullanılıyor olması,
l Satınalma işlemlerinde sağlık ve güvenlik kriterlerine uygun malzeme, makine vb alınması,
l Bakım esnasında sağlık ve güvenlik kurallarına uygun hareket ediliyor olması,
l Vb.
İSG 18001 Standartlar Serisi
Belgelendirme amaçlı kullanılan standart: TS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri - Şartlar (Tadil 1) 08.02.2005
Kılavuz amaçlı kullanılan standart: TS 18002 İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetim Sistemleri – TS 18001 Uygulama Kılavuzu 24.02.2004
İSG 18001 Standart Maddeleri ve Kısa Açıklamaları
Genel Şart
İSG 18001 sisteminin kurulması ve uygulanması talep edilir.
İSG Politikası
Yazılı hale getirilmesi, mevzuata uyum ile sürekli iyileştirme taahhüdünü içermesi zorunludur.
Planlama
Tehlike Tanımlaması, Risk Değerlendirmesi ve Risk Kontrolü
Tüm faaliyetler (taşıma, depolama, imalat, tasarım vb) ve sahalar (trafo dairesi, merdivenler, platformlar, depo alanları, kazan dairesi, enerji hatları-elektrik-gaz, imalathaneler vb) dikkate alınarak tehlikeler belirlenir, riskler değerlendirilir (OlasılıkXŞiddet) ve risklerin kontrolü için planlama yapılır.
Yasal ve Diğer Şartlar
Mevzuat (kanun, yönetmelik, tebliğ vb) incelemesi yapılarak tabi olunanlar belirlenir. Güncel olmaları sağlanır. Tehlikeli ve ağır işler yönetmeliği, iş sağlığı ve güvenliği kurulları yönetmeliği, gürültü yönetmeliği, titreşim yönetmeliği, ekranlı araçlarla çalışmalar yönetmeliği, tehlikeli kimyasallarla çalışmalar yönetmeliği vb.
Hedefler
Politika, mevzuat, riskler, sürekli iyileştirmeler dikkate alınarak hedefler saptanır. ölçülebilir olmaları sağlanır ve izlenerek önlemler alınır. Yönetimce izlenmesi ve değerlendirilmesi standart şartıdır.
İSG Yönetim Programları
Hedeflere ulaşabilmek amacıyla programlar oluşturulur. Faaliyet, zaman, kaynak planlaması yapılır.
Uygulama ve Çalıştırma
Yapı ve Sorumluluk
Görev tanımları dokümante edilir. Yönetim temsilcisi, iş güvenliğinden sorumlu teknik personel, işçi temsilcisi, iş yeri hekimi vb atanır.
Eğitim, Bilinç, Yeterlilik
Eğitimler (ilk yardımcı eğitimi, yangın eğitimi, kişisel koruyucu ekipman kullanımı eğitimi vb) planlanır, kayıtları tutulur, etkinlikleri değerlendirilir. Vinç operatörü, elektrik ustası vb işler için yeterlilik sağlanır.
İstişare ve İletişim
Acil hallerde dahil sistemin etkin kılınması için iletişim metotları belirlenir. Uygulanması planlanan sağlık ve güvenlik kurallarıyla ilgili olarak çalışanların görüşleri alınır.
Dokümantasyon
Sistem standart şartları dikkate alınarak yazılı hale getirilir.
Doküman ve Veri Kontrolü
Oluşturulan dokümanlar ve veriler; onaylama, dağıtım, güncel olmalarının sağlanması, saklama süreleri, elden çıkarılmaları vb konularla ilgili olarak kontrol altında tutulurlar.
Çalıştırma Kontrolü
Sistemin performansını etkileyecek faaliyetlerle ilgili metotlar geliştirilir. Tasarımdan satışa, depolamadan imalata kadar tüm aşamalar dikkate alınır.
Acil Haller
Acil haller belirlenir ve eylem planları hazırlanır. Tatbikatlar yapılır, kayıtları tutulur.
Kontrol ve Düzeltici Faaliyet
Performans Ölçümü ve İzleme
Sistemin performans ölçümü için değişkenler belirlenir. Hedefler ve mevzuat performans ölçümü ve izlemede belirleyicidirler. İzleme ve ölçme ekipmanı kalibre edilir. Desibelmetre, gaz analizör cihazı vb
Vak’a, Kaza, Uygunsuzluklar Düzeltici-Önleyici Faaliyet
Potansiyel / fiili uygunsuzluklar için önleyici / düzeltici faaliyetler başlatılır ve etkinlikleri takip edilir. Kazalar ve hasarsız olaylar kayıt altına alınır.
Kayıtlar
İSG Kayıtları tanımlanır ve muhafaza edilir. Gürültü ölçümleri, imisyon ölçümleri, tetkik raporları vb
Tetkik
Tetkikler planlanır. Sistemin planlamalara uygun ve etkin bir şekilde uygulanıp uygulanmadığının tespiti yapılır. Tetkikçilerin bağımsız olması sağlanır. Tetkik kayıtları tutulur.
Yönetimin Gözden Geçirmesi
Yönetim, sistemin performansını gözden geçirir. Politika, hedefler, programlar, tetkikler vb konular gündem maddelerini oluştururlar. İyileştirme kararları alır. Gözden geçirme kayıtları muhafaza edilir.
|
