ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi

ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi

 

ISO 14001 standardı, kuruluşların faaliyet, ürün ve hizmetleri ile ilgili çevresel boyutlarının belirlenmesi, risklerinin değerlendirilmesi ve gerekli kontrol metotlarının geliştirilmesi ve uygulanması amacıyla 1996 yılında Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) tarafından yayınlanmıştır. 2004 yılında revize edilmiştir. Standardın şartları incelediğinde; planlama, yürütme, kontrol etme ve iyileştirme esasına dayalı olduğu görülür. Mevzuata uyum, kirlenmenin önlenmesi ve sürekli iyileştirme taahhütleri, çevre politikasının temelini teşkil etmekle birlikte sistemin kapsamını ve yönünü ortaya koyarlar. Kuruluşlar, ISO 14001 belgesine sahip olabilmek için ölçülebilir çevresel hedeflerini belirlemek, kaynaklarını sağlamak ve izleme sonuçlarına bağlı olarak düzeltici/önleyici faaliyetlerin gerçekleştirilmesini sağlamak durumundadırlar. Yangın, deprem, sel vb acil hallere karşı, personel, ekipman ve yöntemler açısından hazırlıklı olmak ISO 14001’in diğer önemli şartları arasında yer almaktadır. ISO 14001 dokümante bir sistem şartını ortaya koymakta olup dokümantasyonu çevre politikası, çevre hedefleri, çevre prosedürleri, çevre talimatları, acil eylem planları vb dokümanlardan oluşabilir.

 


ISO 14001 Çevre Yönetim Sisteminin Faydaları

l       Mevzuata uyumu getirir.

l       Yeni teknolojilerin kullanılmasını sağlar.

l       Çevre bilincini artırır.

l       Rekabet üstünlüğü sağlar.

l       Maliyet kontrolünü geliştirir.

l       Çevresel kazaları azaltır.

l       Firma itibar ve pazar payının artırır.

l       İyi kamu/çalışan/tedarikçi ilişkileri sağlar.

 


ISO 14001 Standartlar Serisi

Belgelendirme amaçlı kullanılan standart: ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemleri Belgelendirme Standardı


Kılavuz amaçlı kullanılan standart:
ISO 14004 Çevre Yönetim Sistemleri- Çevre Yönetim Prensipleri Kılavuzu


Diğer

ISO 19011:2002 Kalite ve Çevre Denetimleri

ISO 14020 Çevre Yönetimi-Çevre İle İlgili Etiketleme

ISO 14030 Çevre Performansı

ISO 14040 Hayat Boyu Değerlendirme

 


Tanımlar

Çevre: Bir kuruluşun faaliyetlerini yürüttüğü hava, su, toprak, doğal kaynaklar, flora, fauna, ile insanları da ihtiva eden ortam ve bunlar arasındaki ilişki.

Not: Bu çerçevede ortam, kuruluştan başlayarak küresel sisteme kadar genişletilebilir.


Çevre Boyutu:
Bir kuruluşun çevre ile etkileşime girebilen faaliyetlerinin veya ürünlerinin veya hizmetlerinin bir elemanı.

Not: Önemli çevre boyutu, önemli bir çevresel etkiye sahiptir veya sahip olabilir.


Çevre Etkisi:
Kısmen veya tamamen, bir kuruluşun çevre boyutlarından kaynaklanan, çevreye yaptığı olumlu veya olumsuz herhangi bir değişiklik.


Çevre Yönetim Sistemi:
Bir kuruluşun, çevre politikasının geliştirilmesi, uygulanması ve çevre boyutlarının yönetilmesinde kullanılan, kuruluşun yönetim sisteminin bir parçası.

Not 1: Bir yönetim sistemi, politika ve amaçları oluşturmak ve bu amaçları başarmak için kullanılan birbirleriyle ilişkili elemanların bir kümesidir.

Not 2: Bir yönetim sistemi, teşkilat yapısını, planlanan faaliyetleri, sorumlulukları, uygulamaları, prosedürleri, süreçleri ve kaynakları ihtiva eder.


Kirliliğin Önlenmesi:
Olumsuz çevresel etkileri azaltmak amacıyla, herhangi bir kirletici çeşidinin veya atığın oluşmasını, emisyonunu veya boşaltımını önlemek, azaltmak veya (ayrı ayrı veya birlikte) kontrol etmek için süreçlerin, uygulamaların, tekniklerin, malzemelerin, ürünlerin, hizmetlerin veya enerjinin kullanılması.

Not: Kirliliğin önlenmesi, kaynak kullanımının azaltılmasını veya hiç kullanılmamasını, işlemi, ürün veya hizmet değişikliklerini, kaynakların etkin kullanımını, malzeme ve enerji ikamesini, yeniden kullanımı, geri kazanımı, geri dönüşümü, ıslahı ve arıtmayı ihtiva eder.


Sürekli İyileştirme:
Kuruluşun çevre politikasına uygun olarak, genel çevre performansının artırılmasını sağlamak amacıyla, çevre yönetim sisteminin sürekli olarak iyileştirilmesi.

Not: Bu sürecin, faaliyetin tüm alanlarında aynı zamanda gerçekleştirilmesi zorunlu değildir.

 

Çevre Yönetim Sistemi

Çevrenin (havanın, suyun, toprağın, doğal kaynakların, floranın, faunanın ve insanın) korunması esastır. Çevre politikasında taahhüt edilmesi zorunlu olan çevre yasalarına uygunluk bu korumanın temel taşlarından birisidir. Aşağıda bazı örnekler verilmiştir:

l       Emisyon ölçümlerinin yapılmış olması (izin alınması),

l       Acil eylem planlarının geliştirilmesi ve tatbikatlarla denenmiş olması,

l       Çevresel gürültü seviyesinin belirlenmiş ve sonucuna bağlı olarak tedbirin alınmış olması,

l       Belirlenmiş çevresel prosedürlerle ilgili bilginin taşeronlara iletilmiş olması,

l       Tehlikeli kimyasallarla çalışmalarda ürün güvenlik bilgi formlarına uyulması,

l       Atık su analizlerinin yapılması, yönetmelik değerlerine uygun olup olmadığının değerlendirilmesi ve uygun olmadığı durumlarda düzeltici faaliyetlerin gerçekleştirilmesi,

l       Atık yağların analizinin yaptırılmış olması ve sonuçlarına göre bertaraf edilmesi,

l       Satınalma işlemlerinde çevre kriterlerine (enerji tüketimi, atık oluşumu vb) uygun malzeme, makine vb alınması,

l       Bakım esnasında oluşan atıkların çevre kurallarına uygun kontrol ediliyor olması,

l       Katı atıkların, katı atıkların kontrolü yönetmeliğine uygun bertaraf edilmesi,

l       Çevresel ölçümlerde kullanılan ölçüm ekipmanın kalibre edilmiş olması,

l       Tehlikeli atıkların tanımlanması ve yönetmeliğe uygun bertaraf edilmesi (geçici depolama gerekiyorsa sızdırmazlığın sağlandığı kontrollü bir depo alanına ihtiyaç vardır),

l       Vb.

 

ISO 14001 Standart Maddeleri ve Kısa Açıklamaları

 

Genel Şartlar

ISO 14001 sisteminin kurulması ve uygulanması talep edilir. Kapsam belirtilmelidir.

 

Çevre Politikası

Yazılı hale getirilmelidir. Mevzuata uyum, sürekli iyileştirme ve kirlenmenin önlenmesi taahhüdünü içermesi zorunludur.

 

Planlama

Çevre Boyutları

Bir ön gözden geçirme yapılarak çevresel boyutlar (emisyon, kağıt atıklar, ambalaj atıkları, su tüketimi, atık yağ, atık su, metal atık, toz, gürültü, elektrik tüketimi, naylon atık vb şekilde) belirlenmeli ve dokümante edilmelidir. Önemli olanlarını belirleyebilmek için risk analizi (OlasılıkXŞiddet) yapılır. Çevre boyutları güncel tutulmalıdır.

Ön gözden geçirme yapılırken aşağıdakiler dikkate alınır:

·       mevzuat, kurallar (su kirliliği kontrolü yönetmeliği, tehlikeli atıkların kontrolü yönetmeliği, Çevresel gürültünün kontrolü yönetmeliği, atık yağların kontrolü yönetmeliği, çevresel etki değerlendirmesi yönetmeliği vb)

·       faaliyetlerin çevresel etkileri (yüksek organik yük suda oksijen ihtiyacı, karbon dioksit / fosil yakıtlar küresel ısınma, madencilik / inşaat zeminin doğal halini kaybetmesi veya tehlikeli veya radyoaktif atık toprakta kirlenme vb)

·       mevcut çevre yönetim uygulamaları (katı atıkların tasnif edilerek toplanması ve belediyeye teslimi)

·       daha önce yaşanmış uygunsuzluklar (mevzuat limit değerleri dışında emisyon ölçüm sonucu, tankın delinmesi sonucu toprağa yağ sızıntısı vb)

·       ilgili tarafların görüşleri (müşteriler, tedarikçiler, çalışanlar, yasa yapıcılar, kamuoyu, yatırımcılar)

·       anormal (ani enerji kesintisi vb)  ve normal şartlar

·       acil haller (yangın, deprem, sel, sabotaj, kimyasal zehirlenme vb)

·       izin koşulları (atık su deşarj izni, tehlikeli atıklar için geçici depolama izni, emisyon izni vb)

·       mevcut dokümantasyon (arıtma tesisi işletme prosedürü, yangın talimatı, tıbbi atık bertaraf talimatı, atık su kanal şeması, kimyasallar listesi vb)


Yasal ve Diğer Şartlar

Mevzuat (kanun, yönetmelik, tebliğ vb) incelemesi yapılarak tabi olunanlar belirlenir ve ilgililere iletilir. Güncel olmaları sağlanır.


Amaç, Hedefler ve Program/Programlar

Politika, mevzuat, riskler, sürekli iyileştirmeler dikkate alınarak ölçülebilir hedefler saptanır ve izlenerek sapmalara karşı önlemler alınır. Yönetimce izlenmesi ve değerlendirilmesi standart şartıdır.

Hedeflere ulaşabilmek amacıyla programlar oluşturulur. Faaliyet, zaman, kaynak (finansal kaynaklar dahil) planlaması yapılır.

 

Uygulama ve Faaliyetler

Kaynaklar, Görevler, Sorumluluk Ve Yetki

Görev tanımları dokümante edilir. Yönetim temsilcisi veya temsilcileri atanmalıdır.


Uzmanlık, Eğitim ve Farkında Olma

Eğitimler (çevre politikası, çevre prosedürleri, yangın, mevzuat, risk değerlendirme vb eğitimler) planlanır, kayıtları tutulur, etkinlikleri değerlendirilir. Elektrik, tehlikeli atık taşıması, kazan dairesi işletimi vb işler için yeterlilik sağlanır.


İletişim

Acil hallerde dâhil sistemin etkin kılınması için iletişim metotları belirlenir. Kurallarıyla ilgili olarak çalışanlar bilgilendirilir.


Dokümantasyon

Sistem standart şartları dikkate alınarak yazılı hale getirilir. (Dokümante edilir.)


Dokümanların Kontrolü

Oluşturulan dokümanlar; onaylama, dağıtım, güncel olmalarının sağlanması, saklama süreleri, elden çıkarılmaları vb konularla ilgili olarak kontrol altında tutulurlar.


Faaliyetlerin Kontrolü

Sistemin performansını etkileyecek faaliyetlerle ilgili metotlar geliştirilir. Tasarımdan satışa, depolamadan imalata kadar tüm aşamalar dikkate alınır.


Acil Duruma Hazırlıklı Olma ve Müdahale

Acil haller (yangın, deprem, sel vb) belirlenir, risk değerlendirmesi yapılarak uygun acil eylem planları hazırlanır. Eylem planları, kaçış yolları / toplanma alanları vb işaretlemelerini, söndürme / koruma / kurtarma vb ekiplerin görevlerini, acil telefon numaralarını vb kuralları içerir. Tatbikatlar yapılır, kayıtları tutulur.  

 

Kontrol Etme

İzleme ve Ölçme

Sistemin performans ölçümü için değişkenler belirlenir. Hedefler ve mevzuat performans ölçümü ve izlemede belirleyicidirler. İzleme ve ölçme ekipmanı kalibre edilir. Desibelmetre, gaz analizör cihazı vb


Uygunluğun Değerlendirilmesi

Yasal şartlara uygunluk periyodik olarak değerlendirilir.


Uygunsuzluk, Düzeltici Faaliyet ve Önleyici Faaliyet

Potansiyel / fiili uygunsuzluklar için önleyici / düzeltici faaliyetler başlatılır ve etkinlikleri takip edilir. Kayıtları tutulur.


Kayıtların Kontrolü

Çevre kayıtları tanımlanır ve muhafaza edilir. Gürültü ölçümleri, emisyon ölçümleri, tetkik raporları, atık su analiz raporları vb


İç Tetkik

Tetkikler planlanır. Sistemin planlamalara uygun ve etkin bir şekilde uygulanıp uygulanmadığının tespiti yapılır. Tetkikçilerin bağımsız olması sağlanır. Tetkik kayıtları tutulur.

 

Yönetimin Gözden Geçirmesi

Yönetim, çevre yönetim sisteminin performansını gözden geçirir. İyileştirme kararları alır ve takip eder. Politika, hedefler, programlar, tetkikler vb konular gündem maddelerini oluştururlar. Gözden geçirme kayıtları muhafaza edilir.

 

 

Ümitvar olunuz ! Şu istikbal inkilabatı içinde en yüksek gür sâda islamın sâdası olacaktır.
 
Facebook beğen
 
zaman gösterdi ki cennet ucuz değil, cehennem dahi lüzumsuz değil. zalimler için yaşasın cehennem!
 
"Düşünerek hareket etmek, Allah'tandır. Acele etmek ise, şeytandandır."
 
"Bizim düşmanımız cehalet, zaruret, ihtilâftır. Bu üç düşmana karşı san’at, marifet, ittifak silâhıyla cihad edeceğiz."
 
İnsan bu dünyaya ilim ve dua vasıtasıyla tekemmül etmek için gelmiştir.
 
Altın Fiyatları

kaynak: hasaltın
 
Bugun 424183 ziyaretçiburadaydı
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol